(HTV) - Ngày 28/5, một tòa án thương mại liên bang tại Mỹ ra phán quyết chặn các sắc lệnh áp thuế của Tổng thống Donald Trump, cho rằng ông đã vượt quá thẩm quyền. Chính quyền Tổng thống Mỹ đã lập tức kháng cáo.
Tổng thống Mỹ Donald Trump cùng bảng danh sách thuế quan áp dụng lên các nước, tại Vườn Hồng ở Nhà Trắng, Washington D.C., ngày 2/4/2025. Nguồn ảnh: Reuters
Theo Tòa án Thương mại Quốc tế CIT tại Manhattan (TP. New York), Đạo luật Quyền Kinh tế Khẩn cấp (IEEPA) năm 1977 mà Tổng thống Trump viện dẫn không trao cho ông quyền điều chỉnh hoạt động nhập khẩu thông qua thuế quan. Theo Hiến pháp Mỹ, quyền áp đặt thuế quan nằm ở Quốc hội.
Do đó, tòa ra phán quyết chặn các mức thuế quan toàn cầu mà ông Trump áp đặt có viện dẫn quyền kinh tế khẩn cấp, trong đó có thuế quan "Ngày giải phóng" mà ông đã công bố vào ngày 2/4 và các mức thuế quan áp dụng vào đầu năm nay đối với Trung Quốc, Mexico và Canada nhằm ngăn dòng chảy fentanyl vào Mỹ.
Cụ thể, phán quyết có hiệu lực với các mức thuế: 30% đối với hàng Trung Quốc, 25% đối với một số mặt hàng từ Mexico và Canada và 10% đối với hầu hết hàng nhập khẩu vào Mỹ.
Phán quyết không ảnh hưởng đến mức thuế 25% đối với ô tô, phụ tùng ô tô, thép hoặc nhôm do mức thuế này được áp dụng theo một đạo luật khác.
Hồi tháng 4/2025, tổ chức phi đảng phái Liberty Justice Home đã thay mặt 13 bang và các doanh nghiệp nhỏ tại Mỹ đệ đơn kiện lên CIT. Vụ kiện này nằm trong số ít nhất 7 vụ kiện liên quan đến các sắc lệnh thuế quan của Tổng thống Trump.
Các nguyên đơn lập luận rằng luật về quyền hạn khẩn cấp không cho phép sử dụng thuế quan. Và ngay cả khi luật có cho phép, thâm hụt thương mại không được xem là trường hợp khẩn cấp vì Mỹ đã thâm hụt thương mại với các nước khác trong 49 năm liên tiếp.
Trước đó, khi áp đặt thuế quan vào đầu tháng 4/2025, ông Trump viện dẫn lý do thâm hụt thương mại gây ra tình trạng khẩn cấp quốc gia để áp thuế 10% đối với tất cả hàng nhập khẩu, trong đó mức thuế cao hơn đối với các quốc gia có thâm hụt thương mại lớn với Mỹ.
Chính quyền Tổng thống Trump hiện đã đệ đơn kháng cáo phán quyết của CIT. Người phát ngôn Nhà Trắng Kush Desai nói rằng thâm hụt thương mại có thể được xem là tương đương với tình trạng khẩn cấp quốc gia. Theo ông Desai, Tổng thống Trump cam kết đặt nước Mỹ lên hàng đầu và chính quyền sẽ tận dụng mọi quyền hạn để giải quyết cuộc khủng hoảng này và đưa nước Mỹ vĩ đại trở lại.
>>> Xin mời quý vị đón xem Thời sự HTV lúc 20 giờ và Chương trình Thế giới 24G lúc 20 giờ 30 phút mỗi ngày trên kênh HTV9