Từ đầu năm đến nay cả nước ghi nhận trên 105.000 trường hợp mắc sốt xuất huyết (SXH), trong đó 10 trường hợp tử vong. Số ca mắc có xu hướng tiếp tục gia tăng tại nhiều địa phương.
Tại TP.HCM, địa phương có số ca mắc cao nhất cả nước, từ đầu năm đến nay ghi nhận hơn 27.100 ca mắc, tăng hơn 165% so với cùng kỳ năm 2018. Trong đó, hơn 15.600 ca điều trị nội trú, tăng 153% so với cùng kỳ năm trước.
Bệnh viện (BV) Bệnh nhiệt đới TP.HCM hiện đang điều trị cho 200 ca SXH gồm cả người lớn và trẻ em. Trong đó, Khoa Hồi sức cấp cứu-chống độc người lớn đang cứu chữa 5 trường hợp nặng được chuyển đến từ các tỉnh lân cận. Còn tại Khoa Hồi sức nhi, gần đây tiếp nhận 5-6 ca bị sốc SXH/ngày và hiện đang điều trị cho 5 trẻ bị biến chứng nặng.
Trước tình hình dịch bệnh sốt xuất huyết có chiều hướng tăng, UBND TP.HCM đã có công văn yêu cầu Sở Y tế chỉ đạo các cơ sở y tế công lập và ngoài công lập trên địa bàn TP chuẩn bị đầy đủ cơ sở thuốc, dịch truyền, phương tiện cấp cứu để kịp thời tiếp nhận thu dung và điều trị bệnh nhân; tổ chức tập huấn quy định về “Hướng dẫn chẩn đoán, điều trị sốt xuất huyết Dengue” của Bộ Y tế; giám sát chặt chẽ ca bệnh, côn trùng trung gian truyền bệnh nhằm kịp thời xử lý triệt để các ổ dịch phát sinh trong vòng 48 giờ; đánh giá nguy cơ bùng phát, lây lan của dịch để triển khai nhanh các chiến dịch diệt lăng quăng, phun hóa chất diệt muỗi trên diện rộng; giám sát, xử lý các điểm nguy cơ có khả năng phát sinh muỗi, lăng quăng truyền bệnh SXH trên địa bàn.
Sở Tài nguyên và Môi trường cần nâng cao chất lượng công tác vệ sinh môi trường tại các địa bàn dân cư tại TP; lập danh sách các điểm nóng môi trường có nguy cơ đọng nước chứa lăng quăng là nơi phát sinh muỗi và có phương án giải quyết cho từng điểm.
Sở Thông tin và Truyền thông phối hợp với Sở Y tế đẩy mạnh công tác tuyên truyền trên các báo, đài vận động người dân trên địa bàn TP thực hiện các biện pháp diệt muỗi, diệt lăng quăng phòng, chống dịch bệnh SXH.
Sở Giáo dục và Đào tạo chỉ đạo các cơ sở giáo dục, trường học trên địa bàn TP tổ chức các hoạt động phòng, chống dịch bệnh trong trường học; huy động lực lượng học sinh, sinh viên tham gia các hoạt động diệt muỗi, lăng quăng tại gia đình và cộng đồng, xem đây là một trong các nội dung sinh hoạt ngoại khóa của học sinh, sinh viên; tổ chức tổng vệ sinh môi trường hàng tuần trong dịp hè tại các trường học, không để ứ đọng nước phát sinh lăng quăng, muỗi truyền bệnh SXH…
Bộ Tư lệnh TP vận dụng hệ thống dân quân tại địa phương tham gia vào đội phun hóa chất y tế xử lý dịch bệnh SXH; tự chịu trách nhiệm vệ sinh môi trường hàng tuần, không để ứ đọng nước phát sinh muỗi, lăng quăng truyền bệnh tại trụ sở làm việc, các điểm đóng quân, doanh trại, kho, bãi của quân đội.
Thành Đoàn TNCS Hồ Chí Minh vận động đoàn viên, thanh niên xung kích trong công tác tham gia làm sạch vệ sinh môi trường tại khu dân cư, cơ quan, xí nghiệp, trường học và ngay tại nhà của mỗi đoàn viên trên toàn TP; thực hiện các biện pháp loại bỏ các vật chứa nguy cơ phát sinh muỗi, lăng quăng tại nơi làm việc, hưởng ứng vì một môi trường làm việc “Cuối tuần không lăng quăng, cả tuần không muỗi”…
UBND các quận-huyện có trách nhiệm tham gia vào công tác phòng, chống dịch bệnh SXH và thống nhất trong toàn hệ thống chính quyền và ban ngành đoàn thể về “Nguy cơ gây dịch SXH luôn hiện hữu ở mọi nơi, vì vậy việc chủ động phòng chống SXH là việc làm thường xuyên của mọi cá nhân, tổ chức”; triển khai Kế hoạch “Kiểm soát điểm nguy cơ gây dịch SXH” tại quận, huyện; tiếp tục đẩy mạnh việc lồng ghép các hoạt động vệ sinh môi trường phòng chống dịch bệnh vào các hoạt động thường quy khác; đưa tiêu chí “không có lăng quăng và côn trùng truyền bệnh” vào nội dung kiểm tra vệ sinh của nhà hàng, khách sạn, quán ăn; không để tồn tại các vật chứa nước có khả năng phát sinh lăng quăng tại nơi công cộng như công viên, trụ sở làm việc; xử lý các điểm ô nhiễm môi trường bên ngoài nhà dân, trụ sở làm việc…
Không được tự ý điều trị SXH
Theo các chuyên gia y tế, bệnh SXH do virus Dengue gây ra với 4 tuýp được ký hiệu là D1, D2, D3, D4. Cả 4 tuýp gây bệnh này đều gặp ở Việt Nam và luân phiên gây dịch. Do miễn dịch được tạo thành sau khi mắc bệnh chỉ có tính đặc hiệu đối với từng tuýp, cho nên một người có thể mắc SXH đến lần thứ 2 hoặc thứ 3, thậm chí có thể mắc đến lần thứ 4, và lần mắc sau thường nặng hơn lần mắc trước.
TS. Nguyễn Văn Hảo, Trưởng khoa Hồi sức cấp cứu-chống độc người lớn (BV Bệnh nhiệt đới TP.HCM) cho biết, SXH Dengue diễn biến từ ngày thứ 4 đến ngày thứ 7. Những ngày đầu, bệnh nhân chủ yếu là sốt, đau nhức cơ, nhưng sau đó có thể chuyển nặng.
Cụ thể, người bệnh bị thoát huyết tương ra ngoài thành mạch dẫn đến sốc SXH Dengue, hoặc rối loạn đông máu khiến bệnh nhân xuất huyết tiêu hóa, đi tiểu ra máu, chảy máu răng, máu mũi, không thể cầm máu, hoặc rong kinh, xuất huyết âm đạo ở phụ nữ. Nhiều khi có tình trạng tổn thương tạng, thường gặp là tổn thương gan, thận, hôn mê… Có một số trường hợp hiếm gặp là xuất huyết não.
Nếu bệnh nhân không có dấu hiệu nặng thì có thể theo dõi cho điều trị ngoại trú, mỗi ngày tái khám tại các phòng khám hoặc BV. Còn nếu bệnh nhân có những dấu hiệu cảnh báo SXH Dengue, hoặc các trường hợp có nguy cơ cao thì mới nhập viện, TS. Nguyễn Văn Hảo khuyến cáo.
Còn theo bác sĩ Huỳnh Trung Triệu, Phó Trưởng khoa Hồi sức nhi (BV Bệnh nhiệt đới), một số bệnh nhi khi nhập viện đã bị sốc SXH rất sâu, khiến cho công tác điều trị vô cùng khó khăn. Vì vậy, cần phải có sự chẩn đoán bệnh sớm, để có chiến lược theo dõi đúng và kịp thời. Thông thường, trẻ bị sốc là do máu cô đặc quá, nên phụ huynh không được tự ý điều trị cho trẻ, mà cần đưa đến các cơ sở y tế để được theo dõi.
Để hạn chế ca mắc, tử vong và khống chế dịch SXH, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến vừa ban hành Chỉ thị tăng cường phòng chống dịch, kiên quyết không để dịch bùng phát, lan rộng và kéo dài. Đồng thời, Bộ trưởng cũng ký quyết định thành lập 8 đoàn công tác kiểm tra, giám sát, chỉ đạo phòng chống SXH tại các tỉnh, thành phố trọng điểm như: Khánh Hòa, Bình Thuận, TP.HCM, Đồng Tháp, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Bà Rịa-Vũng Tàu, Bình Dương, Bình Phước, Bình Định, Đà Nẵng, Quảng Nam, Gia Lai, Đắk Lắk, Đắk Nông, Ninh Thuận, Phú Yên, Đồng Nai và Tây Ninh.